Inwestycje budżetu 2023 roku

Specyfikę gminnego budżetowania 2023 roku opisałem w materiale zamieszczonym w poprzednim wydaniu BIULETYNU SAMORZĄDU GMINY ZAMOŚĆ, także w materiale zamieszczonym na BLOGU WÓJTA na www.gminazamosc.pl Dzisiaj więcej o inwestycjach budżetu Gminy przyszłego roku. Łączna kwota wydatków na realizację 63 zadań inwestycyjnych to aż 32 051 166,05 zł – 29% całości budżetowych wydatków własnych. Dla porównania – wydatki inwestycyjne 2021 roku 12 496 099 zł (16% całości), a obecny plan budżetu 2022 roku 24 512 162 zł (24% całości). Wyraźny wzrost wydatków inwestycyjnych przyszłego roku to skutek kumulacji zadań na których realizację pozyskaliśmy unijne i krajowe dofinansowanie – 20 030 711 zł. Kwotę tą należy powiększyć o 1 341 416 zł – są środki zewnętrzne jakie otrzymamy w przyszłym roku po rozliczeniu zadań kończących się w 2022 roku. Porównanie powyższych kwot oznacza, że w trudnych warunkach strony dochodowej budżetu na realizację inwestycji 2023 roku trzeba zabezpieczyć aż 10 679 039 zł środków własnych. To wciąż poważne wyzwanie przed Organami Gminy, gdyż założenia przyjęte na etapie projektu budżetu są z gatunku warunkowych. Zakładają pozostawienie znacznej kwoty nie wydanych pieniędzy budżetu 2022 roku i wykorzystują środki zewnętrzne (subwencja i dotacja) planowane na realizację zadań inwestycyjnych 2024 roku. Wszystko to bardzo skomplikowane ale takie jest całe projektowanie budżetowe przyszłego roku. Na inwestycje 2023 roku nie mamy własnych środków pochodzących z budżetowych dochodów bieżących 2023 roku.
Największe wyzwania inwestycyjne przyszłego roku to zadnia na których wykonanie pozyskaliśmy środki zewnętrzne. W materiale zamieszczonym na Blogu Wójta zawiera je tabela nr 1. Planowany łączny koszt realizacji 12 zadań to kwota 26 230 572 zł, z tego środki zewnętrzne 17 417 807 zł (66%), oraz konieczny do zabezpieczenia wkład własny 8 812 765 zł.

1. Przebudowa Szkoły Podstawowej w miejscowości Płoskie (zadnie lat 2021-2023) z kwotą wydatków 2023 roku 7 200 000 zł (w tym 1 251 080 zł środki własne). Wspierane finansowo z rządowego programu Polski Ład – Fundusz Inwestycji Strategicznych 5 948 920 zł. W 2022 roku rozpoczęto prace budowlane – wydatki 105 000 zł, środki własne.
2. Rozbudowa dróg gminnych nr 110381L i 110382L w m. Szopinek (zadanie lat 2020-2023) ) z kwotą wydatków 2023 roku 6 316 000 zł (w tym 4 316 000 zł środki własne). Wspierane finansowo z programu Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg – w 2023 roku 2 000 000 zł. Prace budowlane realizowane także w 2022 roku – wydatki 4 173 000 zł, w tym 2 036 030 zł środki programu rządowego i 2 136 970 zł środki własne.
3. Budowa drogi gminnej w m. Płoskie i Zawada – od drogi powiatowej nr 3217L do drogi kraj. nr 74 (zadanie lat 2018-2023) z kwotą wydatków 2023 roku 3 500 000 zł (w tym 2 032 586 zł środki własne). Wspierane finansowo z programu Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg – w 1 467 414 zł. W 2022 roku wypłacono odszkodowania za grunty zajęte pod budowę drogi i rozpoczęto prace budowlane – wydatki 458 000 zł, środki własne.
4. Budowa drogi gminnej nr 110442L w m. Żdanów (biały wygon). Zadanie lat 2021-2023 z kwotą wydatków 2023 roku 1 578 000 zł (w tym 110 160 zł środki własne). Wspierane finansowo z rządowego programu Polski Ład – Fundusz Inwestycji Strategicznych 1 467 414 zł.
5. Rozbudowa drogi gminnej nr 110406L w m. Wólka Panieńska. Zadanie lat 2018-2023 z kwotą wydatków 2023 roku 800 000 zł (w tym 102 938 zł środki własne). Wspierane finansowo z rządowego programu Polski Ład – Fundusz Inwestycji Strategicznych 697 062 zł. Prace budowlane realizowane w roku 2022, w przyszłym rozliczenie finansowe.
6. Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Żdanówek, Lipsko, Zarzecze. Zadanie lat 2021-2023, z kwotą planowanych wydatków 2023 roku 2 020 000 zł (w tym 60 000 zł środki własne). Wspierane finansowo z rządowego programu Polski Ład – Fundusz Inwestycji Strategicznych 1 960 000 zł. To połączenie istniejących gminnych wodociągów zasilanych z ujęć wody w Żdanówku i Wólce Wieprzeckiej. Zadanie na etapie organizacji przetargu wyboru wykonawcy prac budowlanych.
7. Budowa kanalizacji sanitarnej w m. Mokre oraz Budowa sieci wodociągowej w m. Mokre (Wieś). Dwa zadania inwestycyjne realizowane w latach 2022-2024 w systemie zaprojektuj i wybuduj. Wybrany wykonawca. Łączne planowane wydatki 2023 roku 1 725 000 zł. (w tym 344 000 zł środki własne). Wspierane finansowo otrzymaną w 2021 roku subwencją inwestycyjną 1 381 000 zł. Dalsze prace i finansowanie w przyszłym roku. Łączny plan wydatków 2024 roku 3 235 000 zł, w tym 1 370 615 zł środki zewnętrzne (subwencja inwestycyjna) i 1 864 385 zł środki własne. Zadanie obejmuje wykonanie sieci kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej w całej części Mokrego (Wsi).
8. Budowa sieci wodociągowej w m. Mokre (Kolonia). Zadanie lat 2022-2026 z kwotą planowanych wydatków 2023 roku 840 000 zł (w tym środki własne 166 000 zł). Wspierane finansowo otrzymaną w 2021 roku subwencją inwestycyjną 674 000 zł. W przyszłym roku w ramach zadania wykonana zostanie dokumentacja projektowa dla całego obszaru Mokre (Kolonia przy Mieście) oraz prace budowlane na odcinku od istniejącego wodociągu w Żdanowie do skrzyżowania z drogą powiatową Mokre (Wieś). Dalsze prace budowlane (Mokre-Kolonia) w późniejszych latach, zależnie od możliwości pozyskania zewnętrznych środków finansowych na ich realizację – kalkulacja kosztów 4 350 000 zł.
9. Budowa zbiorczej sieci wodociągowej w m. Płoskie. Zadanie lat 2022-2024 w systemie zaprojektuj i wybuduj. Wybrany wykonawca. Łączne planowane wydatki 2023 roku 2 114 000 zł (w tym 420 000 zł środki własne). Wspierane finansowo otrzymaną w 2021 roku subwencją inwestycyjną 1 694 000 zł. Dalsze prace i finansowanie w przyszłym roku. Łączny plan wydatków 2024 roku 2 676 000 zł, w tym 1 991 665 zł środki zewnętrzne (subwencja inwestycyjna) i 684 335 zł środki własne. Zadanie obejmuje wykonanie sieci wodociągowej po obu stronach drogi krajowej nr 74 do połączenia z istniejąca już siecią, w obszarze od torów kolejowych w kierunku północnym do łąk (bez odcinka pomiędzy Miastem i kolonią Florianka).
10. Budowa Centrum Kultury Dawnej w m. Wysokie – II etap (młyn, plac zabaw, zagospodarowanie terenu). To kolejny etap zadania którego realizację zakończyliśmy w 2021 roku. Plan wydatków 2023 roku to tylko 5 000 zł, gdyż zadanie finansowo rozliczane będzie w 2024 roku. Całość planowanych wydatków 470 000 zł, w tym 282 630 zł środki unijnego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich lat 2014-2020, oraz 187 370 zł środki własne.

Projekt budżetu 2023 roku zawiera także zadania inwestycyjne których realizacja powiązana jest z ewentualnym pozyskaniem dotacji z programów unijnych i krajowych. Wnioski o datacje zostały złożone i czekają na decyzje podejmowane w Lublinie i Warszawie. Dotyczy to następujących zadań:

1. Budowa drogi gminnej nr 110438L w m. Wólka Panieńska i Szopinek. Zadanie lat 2021-2024 z planowanymi wydatkami 2023 roku 30 000 zł. W przypadku pozyskania dotacji prace budowlane w latach 2023-2024, a rozliczenie finansowe w 2024 roku. Kalkulacja kosztów 2024 roku 3 050 000 zł, w tym oczekiwana dotacja z programu Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg 1 508 752 zł.
2. Rozbudowa drogi gminnej nr 110378L w m. Sitaniec (tzw. ul. Słoneczna). Zadanie lat 2021-2024 z planowanymi wydatkami 2023 roku 3 000 000 zł (w tym 1 606 381 zł środki własne). Prace budowlane w latach 2023-2024 w przypadku pozyskania dotacji z programu Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg 2 787 238 zł (po 1 393 619 zł w latach 2023 i 2024). Kalkulacja kosztów zadania 2024 roku to 2 730 000 zł (w tym środki własne 1 336 381 zł)
3. Budowa zbiorczej sieci wodociągowej w m. Siedliska. Zadanie planowane do realizacji w latach 2023-2025 w przypadku pozyskania dotacji z unijnego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich lat 2014-2020. Plan wydatków 2023 roku 10 000 zł. Łączny plan wydatków lat 2024-2025 to 6 000 000 zł, w tym 3 300 000 zł środki unijne i 2 700 000 zł środki własne.

W projekcie budżetu przyszłego roku przewidziane są także do środki na opracowania projektowe dla zadań na które będziemy w najbliższych latach poszukiwać zewnętrznych źródeł ich finansowania.

1. Budowa drogi gminnej nr 110427L w m. Siedliska. Plan wydatków 2023 roku 100 000 zł (środki własne). Dotyczy opracowania dokumentacji budowy około 600 m nawierzchni drogi na odcinku łączącym Siedliska z ul. Braterstwa Broni w Zamościu. Planowane złożenie wniosku o dotację z programu Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg (konkursowy nabór wniosków sierpień 2023 rok).
2. Rozbudowa drogi gminnej nr 110389L w m. Zawada, Płoskie ( droga graniczna pomiędzy sołectwami, od drogi krajowej nr 74 do Zawady tzw. kolonia pod lasem). Plan wydatków 2023 roku 10 000 zł. W ramach budżetów lat 2021-2022 opracowano dokumentację projektową na budowę nowej nawierzchni drogi – około 3100 m. Trwa procedura pozyskania pozwolenia na budowę. Kosztorys inwestorski realizacji prac budowlanych to prawie 19 000 000 zł. Czekamy na informacje dotyczące konkursowych naborów wniosków w 2023 roku rządowego programu Polski Ład – Fundusz Inwestycji Strategicznych. Z uwagi na znaczny koszt zadania i ograniczenia rządowego programu możliwa przyszła jego realizacja w co najmniej dwóch etapach
3. Budowa stacji uzdatniania wody na ujęciu w m. Wólka Wieprzecka. Zadanie lat 2022-2023. Wydatki projektu budżetu 2023 roku to kwota 75 000 zł przeznaczone na opracowanie dokumentacji budowlanej przyszłej inwestycji. Wykonawca opracowania wybrany i podpisana umowa. To także zadanie rozważane do udziału w ewentualnym konkursowym naborze w 2023 roku wniosków o datację z rządowego programu Polski Ład – Fundusz Inwestycji Strategicznych.

Pisząc o inwestycjach projektu budżetu 2023 roku warto zauważyć dwa programy z których mogą bezpośrednio skorzystać Mieszkańcy. Są one w całości finansowane z środków własnych Gminy.

1. Dotacje celowe na dofinansowanie poniesionych kosztów inwestycji z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej w zakresie budowy przyłączy wodociągowych – plan wydatków 2023 roku 85 000 zł.
2. Dotacje celowe na dofinansowanie poniesionych kosztów inwestycji z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej w zakresie budowy przyłączy kanalizacyjnych – 100 000 zł.

Powyższe zadania to dopłaty z budżetu Gminy do wykonania przyłączenia do sieci kanalizacji sanitarnej lub wodociągowej. Kwoty dotacji dotyczą 50% kosztów realizacji zadań – przy pewnych ograniczeniach:

• w przypadku przyłączenia do kanalizacji sanitarnej dotacja nie może być większa niż 4 500 zł, przy koszcie budowy 1 mb przyłącza maksimum 450 zł brutto.
• W przypadku przyłączenia do sieci wodociągowej dotacja nie może być większa niż 3 500 zł, przy koszcie budowy 1 mb przyłącza maksimum 300 zł brutto.

Szczegółowych informacji proszę szukać po nowym roku na stronie internetowej Gminy Zamość.
Wartym zauważenia w projekcie budżetu 2023 roku jest także fakt bezpośredniego udziału Mieszkańców w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych. Spośród 63 zadań inwestycyjnych aż 37 (59%) to zadania programu Fundusz Sołecki, z łączną kwotą wydatków 908 806 zł. Decyzje o ich umieszczeniu w budżecie podejmowali Mieszkańcy podczas wrześniowych zebrań wiejskich. Szczegóły w zestawieniach prezentowanych na Blogu Wójta, oraz w poprzednim wydaniu Biuletynu Samorządu Gminy Zamość. Zdaję sobie sprawę z tego, że część tych zadań będzie trudna do realizacji z kwotą zapisaną w projekcie budżetu. Proszę o cierpliwość. Po uchwaleniu budżetu przez Radę Gminy będę poszukiwał rozwiązań umożliwiających wykonanie ich w zakresie osiągnięcia konkretnego efektu.
W projekcie budżetu 2023 roku nie ma kilku zadań z zakresu budowy dróg na które w latach 2021-2022 opracowano dokumentacje. Nie uwzględniono też wielu innych ważnych i pilnych inwestycyjnych wniosków Mieszkańców. W projekcie budżetu nie ma środków na opracowania dokumentacji dla zadań którymi chcielibyśmy powalczyć o dotacje z unijnych programów lat 2021-2027. Projektowanie budżetowe 2023 roku jest wyjątkowo trudne. Prawie wszystkie decyzje zapadły znacznie wcześniej. Nikt nie przygotował Gmin do skutków inflacji i nagłego dużego obniżenia dochodów przekazywanych przez Ministra Finansów. Na powstałą sytuację nie mamy skutecznych własnych instrumentów oddziaływania. Możemy tylko zwiększać zadłużenie budżetu, ale to nie jest dzisiaj dobre i pożądane rozwiązanie. Niewątpliwie wymaga to dodatkowych spokojnych analiz. Potrzeba nam także konkretnych informacji przekazywanych z pozycji Rządu i Parlamentu. Musimy wiedzieć co naprawdę czeka nas w 2023 roku i kolejnych latach. Dzisiaj nie zakładam, że inwestycje projektu budżetu 2023 roku to katalog zamknięty. Wierzę, że w pierwszym półroczu przyszłego roku będą zmiany wzbogacające obecny obraz inwestycji przyszłego roku.
Zestawienia tabelaryczne informujące o inwestycjach projektu budżetu 2023 roku zamieszczam tylko na Blogu Wójta Gminy, na www.gminazamosc.pl To skutek ograniczenia w ilości stron drukowanego Biuletynu Samorządu Gminy Zamość. Tak też będzie w przyszłym roku. Zachęcam do odwiedzania Blogu Wójta i do kontaktu poprzez „zadaj pytanie Wójtowi” na gminnej stronie internetowej.

7.12.2022 r.
Ryszard Gliwiński