Partnerzy projektu Zielone serca Europy
Geneza powstania projektu „Zielone serca Europy – promocja walorów kulturowych i turystycznych terenów Gminy Zamość” sięga maja 2009 roku, kiedy pięciu partnerów podjęło decyzję o wspólnej realizacji przedsięwzięcia służącego wymianie doświadczeń, wzajemnemu poznaniu i zbliżeniu społeczności, promocji regionów. Koszt realizacji zamierzenia wyniósł blisko 1,45 mln złotych. Uzyskanie dofinansowania w wysokości 70% wartości ogólnej na realizację projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007‒2013 współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej – Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego dało szansę na ziszczenie planów. Gmina Zamość w 2010 roku jako partner wiodący, odpowiedzialny za przeprowadzenie projektu pod względem finansowym i organizacyjnym, rozpoczęła szeroką współpracę z partnerami z czterech państw zjednoczonej Europy, którymi są: Agentura Regionalnego Rozwoju Połoniny ze Słowacji, Miasto Sarospatak z Węgier, Miasto Staffolo z Włoch i Polskie Towarzystwo Turystyczno – Krajoznawcze Oddział w Rzeszowie.
Czas trwania projektu wynosi dwa lata, działania rozpoczęte w 2010 roku mają swoją kontynuację w roku 2011. Projekt jest bardzo skutecznym i szerokim narzędziem promocji. Obejmuje on łącznie wydanie 68 500 sztuk różnych publikacji, utworzenie dwóch stron internetowych, organizację szkoleń, konferencji, imprez, koncertów, wyjazdów studyjnych, opracowanie sprawozdań. Tylko liczba osób uczestnicząca bezpośrednio w wydarzeniach organizowanych w ramach przedsięwzięcia jest szacowana na ponad 44 tys., a informacje o prezentowanych walorach kulturowych i turystycznych będą jeszcze przez pięć kolejnych lat rozbudowywane i prezentowane szerokiemu forum użytkowników Internetu przez Gminę Zamość i jej partnerów.
Największą wartością wynikającą z realizacji projektu jest to, że został on stworzony dla rzeczywistych, konkretnych społeczności, dając możliwość uczestnictwa w nim zwykłym ludziom z różnych środowisk i regionów Europy. Choć ma określone ramy, jego przebieg jest stale kształtowany poprzez ludzi, ich oczekiwania i spostrzeżenia. Proces ten powoduje, że projekt rozwija się, staje się bardziej urozmaicony i przynosi coraz lepsze efekty w postaci kreatywnych, otwartych na międzynarodowy dialog społeczeństw.
Agentúra regionálneho rozvoja Poloniny Stakčinska 141, 069 01 Snina
tel./fax +421 57 768 2237, www.poloniny.info, e-mail: svatoslav.hustak@mail.t-com.sk
Siedzibą Agencji Regionalnego Rozwoju Połoniny jest Snina, stolica regionu zamieszkiwanego przez 40 tys. osób, o powierzchni 80503 ha. Magnesem przyciągającym turystów jest Park Narodowy Połoniny utworzony w 1997 r. i wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Przyrodniczego UNESCO. Powierzchnia Parku to 29805 ha, z czego 80% stanowią lasy, w których żyją niedźwiedzie brunatne, rysie, dzikie koty i żubry górskie. To tu występuje największy w Europie kompleks pierwotnych lasów bukowo – jodłowych. Częścią Parku jest największy na Słowacji zbiornik wody pitnej „Starina zapora wodna”, z którego pije wodę 10% Słowaków. Miłośnicy architektury drewnianej zobaczą cerkwie o randze Zabytków Kultury Narodowej.
Gmina Sárospatak
Kossuth utca 44, H-3950 Sárospatak, tel. 36 47 513‑240, fax 36 47 313‑404, www.sarospatak.hu, e-mail: sarospatak@sarospatak.hu
Sárospatak leży w sercu winiarskiego regionu Tokajskiego, nad brzegiem rzeki Bodrog. Status miasta zyskało w 1201 roku. To tu urodziła się w 1207 roku Święta Elżbieta Węgierska, opiekunka chorych i ubogich. Sárospatak jest uważany za jedno z najpiękniejszych miast na Węgrzech. Wyjątkowymi zachowanymi obiektami są: zamkowy kościółek będący cennym zabytkiem węgierskiego gotyku, XVI – wieczne Kolegium Reformowane, renesansowy zamek Rakoczych. Sárospatak to także znakomite wina, które można degustować w licznie występujących tu historycznych piwnicach. Najsłynniejszymi z nich są Piwnice Rakoczego wpisane w 2002 roku na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. To właśnie Franciszek Rakoczy II rozsławił tokajskie wina w całej Europie. Był największym właścicielem winnic w regionie na przełomie XVII i XVIII wieku. Za uzyskane z winnic dochody finansował wyzwoleńczą walkę z Habsburgami, a tokajskie wina wędrowały na królewskie dwory Europy, przede wszystkim do Polski i Rosji. Na jakość tutejszego wina wpływa gleba i klimat, w którym dojrzewają grona, wielowiekowa tradycja i pilnie strzeżone receptury. Najsłynniejszym gatunkiem jest aszú. Minimalny czas jego fermentacji to 3 lata. Winobranie wieńczą dożynki odbywające się na przełomie września i października, połączone z zabawą i degustacją wina.
Gmina Staffolo
Via XX Settembre, 14 Staffolo, tel. 0731 779 218, fax 0731 770 402, www.comune.staffolo.an.it, e-mail: comune.staffolo@provincia.ancona.it
Na zielonym wzgórzu, oddalone 30 km od Adriatyku i 10 km od Apenin, odnajdujemy Staffolo. Słynie ono ze starego średniowiecznego zamku, którego dzieje sięgają 1078 roku i upraw winorośli. Tradycje winiarskie mają równie głębokie korzenie jak osadnictwo na tym terenie. Od winnic pochodzi nazwa miasteczka, która z języka greckiego „Staphile” oznacza „z dobrym gronem winogron”. Uprawy aromatycznych winogron Verdicchio i uzyskiwane z nich z pasją dobrze znane wino, są chlubą mieszkańców. Od niedawna w Staffolo działa Muzeum Sztuki Winiarskiej, gdzie można podziwiać XVII – wieczne, ręcznie rzeźbione narzędzia używane przy produkcji wina. W Muzeum jest prowadzony sklep, w którym można wypróbować i nabyć miejscowy trunek.
PTTK Oddział w Rzeszowie
ul. Jana Matejki 2, 35‑064 Rzeszów, tel. 17 852‑88‑60, fax 17 850‑12‑99, www.pttk.rzeszow.pl, e-mail: biuro@pttkrzeszow.pl
Stolicą województwa podkarpackiego jest Rzeszów. Miasto zachęca do odwiedzenia swoją historią i zabytkami. Do najbardziej znanych należy rzeszowski zamek, zabytkowe domy i kamieniczki przy rynku, okazały ratusz oraz kościół klasztorny Bernardynów – słynący z XV-wiecznej, uważanej za cudowną, rzeźby Matki Boskiej z Dzieciątkiem zwanej także Rzeszowską. Podkarpackie to także w 48% obszary chronione: Magurski Park Narodowy, Bieszczadzki Park Narodowy, 10 parków krajobrazowych, 17 obszarów chronionego krajobrazu i bardzo liczne rezerwaty przyrody. Przez wieki stykały się tu ludy, religie i kultury Zachodniej i Wschodniej Europy o czym przypominają zachowane zabytki architektury i sztuki.
Partnerzy projektu „Rozwój i współpraca pierścieniowych gmin Polski Wschodniej”
Gmina Zamość – tu, u stóp Roztocza, wokół renesansowej Padwy Północy, kwitnie aktywne życie społeczne
Gmina Suwałki – jest zamożna dzięki kopalniom żwiru i wiatrakom
Gmina Ełk – posiada ponad 40 mazurskich jezior
Gmina Hrubieszów – w krainie słynnych, archeologicznych zabytków działa ponad 70 stowarzyszeń
Gmina Sanok – słynie z Kermeszu Karpackich Smaków i Szlaku Ikon.
W dniach 18‒19 października 2012 r. przedstawiciele pięciu samorządów gmin: Zamość, Sanok, Suwałki, Ełk i Hrubieszów spotkali się na konferencji inaugurującej 3-letni projekt o nazwie „Rozwój i współpraca pierścieniowych gmin Polski Wschodniej”. Konferencję zorganizowano pod hasłem „Partnerstwo jednostek samorządu terytorialnego – wyzwaniem dla rozwoju lokalnego”. Liderem projektu jest Gmina Zamość.
Pierwszy dzień został poświęcony prezentacji partnerskich gmin. Część z nichnawiązała już współpracę z naszą gminą. W 2011 roku Gmina Zamość zawarła umowę partnerską z Gminą Ełk, natomiast Gmina Sanok brała udział w realizacji projektu „Zielone serca Europy – promocja walorów kulturowych i turystycznych terenów Gminy Zamość”. Od lat trwa współpraca z gminą Hrubieszów.
Były to prezentacje ukierunkowane na przedstawienie realnych sytuacji, będących źródłem sukcesów lub sytuacji problemowych w gminach. Każda gmina prezentowała przyjęte założenia promocji gminy oraz preferowane źródła pozyskiwania wsparcia finansowego na realizację gminnych zadań. Pierwszy dzień konferencji zwieńczył wyjazd studyjny, podczas którego goście zapoznali się z funkcjonowaniem Regionalnej Izby Pamięci w Wysokiem oraz związkami gminy i miasta Zamość – wspólną historią i zakresem współpracy.
Drugi dzień konferencji przeznaczono na identyfikację możliwości i obszarów współpracy pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego oraz szans i zagrożeń wynikających ze wspólnie realizowanych przedsięwzięć.
Fundusze Europejskie dla Rozwoju Polski Wschodniej:
W dniu 11 czerwca 2012 roku Gmina Zamość podpisała z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości w Warszawie umowę o dofinansowanie projektu pn. „Rozwój i współpraca pierścieniowych gmin Polski Wschodniej” w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007 – 2013, Osi priorytetowej I: Nowoczesna Gospodarka, Działanie I.4: Promocja i Współpraca.
Wartość projektu wynosi 1.427.566,80 zł, kwota dofinansowania to 1.284.810,10 zł, co stanowi 90% kosztów kwalifikowanych projektu. Projekt w 85% jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i w 5% z Budżetu Państwa. Wkład własny wynosi 10% kosztów projektu i stanowi kwotę 142.756,70 zł. Okres realizacji zadania przypada na: wrzesień 2012r. – listopad 2014r. Partnerami projektu są: Gmina Sanok z województwa podkarpackiego, Gmina Hrubieszów z województwa lubelskiego, Gmina Ełk z województwa warmińsko-mazurskiego oraz Gmina Suwałki z województwa podlaskiego. Partnerów projektu łączą podobne problemy związane z realizacją samorządowych zadań w gminach wiejskich, otaczających pierścieniem duże miasta i posiadających w nich swoje centrum administracyjne.
Głównym celem projektu jest nawiązanie współpracy pomiędzy pierścieniowymi gminami z terenu Polski Wschodniej oraz wypracowanie wspólnej strategii rozwoju oraz promocji gmin wiejskich w obszarach: gospodarczym, turystycznym oraz kulturowym. Realizacja projektu wpłynie na wzmocnienie kooperacji pomiędzy tymi regionami. Zostanie stworzona dodatkowa możliwość wymiany doświadczeń i podjęcia wspólnych działań na rzecz pełniejszego wykorzystania istniejących zasobów i potencjału w procesie rozwoju Polski Wschodniej. Realizacja projektu wpłynie również na utworzenie ponadregionalnych powiązań pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego.
W ramach realizacji projektu zostanie opracowana „Ponadregionalna Strategia Rozwoju i Współpracy Pierścieniowych Gmin Polski Wschodniej na lata 2014−2020”. Odbędzie się 5 konferencji, po jednej w Gminie Ełk, Sanok, Suwałki oraz dwie w Gminie Zamość. Zostaną opracowane i wykonane tablice informacyjno – promocyjne i witacze. Obiekty te zostaną ustawione na terenie gmin uczestniczących w projekcie. Powstanie także strona internetowa projektu, na której zostaną umieszczone 4 spacery wirtualne oraz aplikacja służąca do rezerwacji miejsc noclegowych w obiektach agroturystcznych. Ponadto w ramach zadania zostaną opracowane mapy oraz wspólne foldery na temat potencjału gospodarczego, turystycznego oraz kulturalnego obszaru gmin pierścieniowych Polski Wschodniej. W projekcie przewidziane są również działania promocyjne, takie jak: ogłoszenia w prasie, opracowanie i druk plakatów, ulotek oraz wykonanie ścianek reklamowych.
Partnerzy w ramach projektu„Rozwój i współpraca pierścieniowych gmin Polski Wschodniej”:
Gmina Ełk
ul. Armii Krajowej 3, 19-300 Ełk, tel. 87 610 44 37, fax 87 610 38 70, www.elk.gmina.pl
Gmina Hrubieszów
ul. Bolesława Prusa 8, 22-500 Hrubieszów, tel. 84 696-26-81, fax 84 696-27-94, www.hrubieszow-gmina.pl
Gmina Sanok
Kościuszki 23, 38-500 Sanok, tel. 13 46 56 551, www.gminasanok.pl
Gmina Suwałki
ul. Kościuszki 71, 16-400 Suwałki, tel/fax: 87 566 21 36, www.gmina.suwalki.pl
Gmina Iwano-Frankowe (Ukraina)
Gmina Iwano-Frankowe położona jest w obwodzie lwowskim, na Roztoczu Wschodnim. Zamieszkuje ją około 8,5 tysiąca mieszkańców, w tym ok. 200 osób o pochodzeniu polskim. Gminę Zamość i Gminę Iwano-Frankowe łączy umowa partnerska zawarta w październiku 2008 r., a współpraca została zapoczątkowana już w 2006 r. w ramach projektu polsko-ukraińskiego „Nasze Roztocze promocja walorów turystycznych i kulturowych pogranicza polsko-ukraińskiego”. Główne punkty umowy stanowią, iż współpraca stron będzie przebiegać w zakresie: rozwoju i współpracy gospodarczej, gospodarki komunalnej, ochrony środowiska naturalnego, oświaty, wychowania i edukacji, kultury, rekreacji, sportu, turystyki, lecznictwa uzdrowiskowego, zadań o charakterze ogólnospołecznym i promocji regionów. Została zawarta na czas nieokreślony. Kontakty z przedstawicielami ukraińskiej gminy mają charakter ciągły. W listopadzie 2009 r. Wójt Gminy Iwano-Frankowe zwrócił się do Wójta Gminy Zamość o pomoc w przeciwdziałaniu epidemii grypy AH1N1. Gmina Zamość włączając się w ogólnopolską akcję pomoc dla Ukrainy, przekazała nieodpłatnie w ramach pomocy humanitarnej leki i środki do zwalczania skutków infekcji w tym maski ochronne dla mieszkańców partnerskiej gminy.
Umowa o współpracy z Gminą Ełk
Gmina Ełk zajmuje obszar 378 km2, swoim wyglądem przypomina obwarzanek, otacza ona miasto Ełk pierścieniem, którego grubość wynosi około 10-15 km. Odległość pomiędzy miejscowościami położonymi na skraju sięga 30 km (miasto ma średnicę ok. 5 km). Obejmuje ona południową część Pojezierza Ełckiego, będącego środkową częścią obszaru Pojezierza Mazurskiego. Na obszarze tym w szczególny sposób zespoliły się wody z morenowymi wzniesieniami i lasami, wyżynny pagórkowaty teren z wydłużonymi, ostro rysującymi się wzgórzami, kopulastymi pagórkami poprzecinanymi dolinami rzek i jezior oraz licznymi dużymi kompleksami leśnymi i małymi zagajnikami, mokradłami i bagnami. Tworzy to krajobraz niepowtarzalny, której zasadniczym elementem przyrodniczym są malownicze jeziora i lasy.
Gminę Ełk i Gminę Zamość łączy umowa partnerska o współpracy zawarta w Ełku w dniu 12 lipca 2011 r. na podstawie Uchwały Nr IX/90/11 Rady Gminy Zamość z dnia 30 czerwca 2011 r. w sprawie nawiązania współpracy między Gminą Zamość woj. lubelskie i Gminą Ełk woj. warmińsko-mazurskie oraz Uchwały Nr XVI/ 91/2011 Rady Gminy Ełk z dnia 6 lipca 2011 r. w sprawie nawiązania współpracy między gminą Zamość woj. lubelskie i Gminą Ełk woj. warmińsko-mazurskie.
Główne punkty umowy stanowią dwustronną współpracę w zakresie:
- oświaty, wychowania i edukacji
- kultury, rekreacji, sportu, turystyki
- zadań o charakterze ogólnospołecznym
- wspierania i upowszechniania idei samorządowej promocji gmin